Кремльдәге Бөек Ватан сугышы музей-мемориалы мөдире Михаил Черепанов исән чакта һәм һәлак булганнан соң Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим ителгән, әмма орден белән генә бүләкләнгән 288 Татарстан сугышчысын эзләп тапкан.
Алар арасында Апас районының Шәмәк авылыннан Роберт Салих улы Сафин да бар. “Ул, ышанычлы мәгълүматлардан күренгәнчә, 1923 елгы, – ди эзтабар. – Бөек Ватан сугышына район хәрби комиссариатыннан җибәрелгән. Кече лейтенант. Икенче Белоруссия фронты 49 армия 238 Карачев укчы дивизиясе 843 полкы пулемет взводы командиры. Советлар Союзы Герое исеменә 1944 елның 15 июлендә тәкъдим ителгән. Кызыл Байрак ордены белән бүләкләнгән. 1945 елның 15 гыйнварында Австриянең Штольп шәһәрендә һәлак булган”.
Михаил, сүзен дәлилләп, тәкъдимнамәнең күчермәсен дә күрсәтте. Анда язылганча, Р. Сафин 1942 елдан сугышта. Комсомол. Калинин, Брянский, Үзәк, Беренче һәм Икенче Белоруссия фронтларында катнашкан. Җиңелчә генә кулы яраланган.
843нче укчы полк командиры подполковник Пристадъев бүләккә тәкъдим итү кәгазендә: “Иптәш Сафин Бася, Реста, Днепр елгаларын кичкәндә һәм Могилев шәһәрен азат иткәндә, батырлык һәм каһарманлык күрсәтеп, взвод белән идарә итәргә сәләтле икәнлеген раслады, – ди. – Шәхси үрнәге белән сугышчыларны батырлыкка рухландырды.
Иптәш Сафин, Бася һәм Реста елгаларын кичкәндә, шәхсән үзе станоклы пулемет расчеты белән беренче булып аргы якка чыкты һәм үзенең пулеметыннан ут сиптереп батальонны ышыклады.
Иптәш Сафин, 1944 елның 27 июнендә, Днепрны кичкәндә, дошман көчле утка тотканда, уң як ярга беренче булып чыкты, салда взводын күчерде, ут нокталарын юк итеп, батальонга тулысынча елганы кичәргә мөмкинлек бирде.
Могилев шәһәренә һөҗүм иткәндә, аның взводы беренче булып калага бәреп керде һәм дошманның күп санлы көчләре белән сугышты. Иптәш Сафин бу сугышта шәхсән 12 немецне юк итте һәм сугышчан бурычны үтәүне тәэмин итеп, взводы белән безнең пехотага хәрәкәтләнергә комачаулаучы 10 пулемет ноктасын юк итте.
Иптәш Сафинны, сугышта батырлык һәм каһарманлык күрсәткән өчен, Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим итүне сорыйм.”
Әлеге тәкъдим шулай ук 238 Карачев укчы дивизиясе командиры Красноштанов тарафыннан да хупланган.
Әмма Армия хәрби Советы исеменнән сүз йөртүче 125 укчы корпус командиры генерал-майор Смирнов, 12 августта, күрсәтлегән батырлык дәрәҗәсен Кызыл байрак орденына тиң дип бәяләгән. Бу фикер Фронтның хәрби Советы, Бүләкләү комиссиясе нәтиҗәләрендә дә яклау тапкан. Бүләкләү турындагы алтынчы бүлектә, боларга нигезләнеп, 49 армиянең 2нче бүлек башлыгы майор Елецкий (1944 елның 2 сентябрендә) сугышчының Кызыл Байрак ордены белән бүләкләнүе турындагы боерыкка кул куйган.
Күренгәнчә, Советлар Союзы Герое исемен рәсмиләштерү алты “иләк” аша узган. Тик батырлыкны бәяләгәндә, күпчелек очракта монда фикер бердәмлеге сакланмаган. Утлы өермәдә күрсәтелгән каһарманлык бик еш кына орден белән билгеләп үтелгән. Ә шулай да бүләкләнү тәкъдимнәре моңарчы билгесезлектә калган әлеге батырларның кемнәр икәнлеген ачыкларга булыша.
